Kelime anlamı, genel yada bölgesel olarak duyuların azaltılması olan anestezi operasyonun en önemli aşamalarından biridir. Özel bilgi ve deneyim gerektiren bir konu olan anestezi yöntemleri hastanın yaşına, kilosuna, genel durumuna, mizacına, ırk özelliklerine ve operasyonun süresine göre farklılık gösterebilir. Örneğin bir erkek köpekte yapılacak olan kısırlaştırma operasyonu sakinleştirici ilaç uygulamasından sonra hastanın genel durumuna bakılarak veteriner hekimin insiyatifiyle lokal anestezi uygulaması ile yapılabileceği gibi, genel anestezi uygulanarak da yapılabilir.
Operasyonlarda kullanılan bir çok anestezi metodu vardır. Bu metodlara uygun olan pek çok anestezik madde kullanılabilir. Anestezik maddenin seçimi hekimin kararına bağlı olarak yapılır.
Veteriner hekimlikte uygulanan anestezi yöntemlerini
Genel anestezi
Lokal anestezi olarak sınıflandırabiliriz.
Genel anestezi bilincin ve duyuların kaybolması olarak tanımlanabilir. Başlıca dört evreden oluşan genel anestezi pek çok yöntemle yapılabilir. Birinci evresi analjezi evresidir. Bu evrede refleksler kaybolmamıştır ancak ağrı hissi kalkmıştır. İkinci evresi uyarılma evresidir. Bu evrede çevreden gelen ani ve yüksek sesli uyarımlara refleksleri ile cevap verebilir. Üçüncü evre operasyonun yapılmasına en uygun evre olan şirurjikal anestezi evresidir. Bu evrede ağrı hissi, duyular ve refleksler tamamen kaybolmuştur. Dördüncü evre ise hiç bir hekimin yaşamak istemeyeceği toksik evredir. Bu evrede hasta hayati tehlike altındadır ve anestezik maddenin miktar olarak fazla verilmiş olması veya anestezik maddeye bünyenin reaksiyon göstermiş olması gibi bir durum söz konusu olabilir.
Genel anestezide uygulanan başlıca metodlar, damar içi anestezik ilaç uygulamaları, kas içi anestezik ilaç uygulamaları ve inhalasyon (solunum) yolu ile anestezik ilaç uygulamalarıdır. Bu metodların uygulaması sırasında dikkat edilmesi gereken en önemli konu anestezik ilacın seçimi ve dozunun ayarlanmasıdır. Çünkü aynı kiloda ve aynı yaşta olsa dahi iki farklı hastanın bünyesel hassasiyete bağlı olarak aynı dozda anestezik ilaca vereceği cevap (tepki) farklı olabilir. Bu nedenle letal (ölümcül) dozu yani normal dozuna oranla ölüme neden olan dozu arasındaki oran fazla olan ilaçlar seçmek oluşabilecek riski en aza indirgemek açısından önemlidir. Ayrıca hastanın genel durumunun operasyon için uygun olup olmadığını ve operasyon sırasında kontrol altında tutulmasını gerektirecek bir durumun varlığını tespit edebilmek için check-up (kan tahlili, röntgen gibi) yapılması faydalı olacaktır.
İnhalasyon anestezisi genellikle en çok tercih edilen anestezi yöntemlerinden birisidir. Bu yöntemin avantajı inhale ettirilen madde uzaklaştırıldıktan sonra kısa süre içinde hastanın bilincinin yerine gelmesi ve hastanın anestezi açısından hayati riskinin minumuma indirilmesidir.
Lokal anestezi genellikle basit yaralanmalar, erkek köpeklerin kısırlaştırılması, sinir yoğunluğunun fazla olduğu ve aşırı uyarılabileceği bölgelerde yapılacak şirurjikal müdahalelerde kullanılır. Deri altı, deri içi veya kat (derin dokulara) anestezisi şeklinde uygulanan anestezik madde bölgede sinirleri bloke ederek ve kasların gevşemesini sağlayarak bölgede cerrahi müdahalenin yapılmasına imkan sağlar.
İster genel isterse lokal olsun tüm anestezi uygulamalarından önce hastanın, anestezinin etkinliğini artırarak şirurjikal anestezi evresine geçişi kolaylaştıran sedatif bir ilaç ile sakinleştirilmesi gerekir. Dikkat edilmesi gereken konu ise sedatif ilacın anestezik madde ile uyumlu olmasıdır.
Juen Pet Bilgi Portalı
Views: 97
